Kwartaalblad De Kleine Aarde 1972-2010 geheel gedigitaliseerd

Bijna 40 jaar verscheen het blad bij de wisseling der seizoenen, van de zomer van 1972 tot en met de winter van 2009/10. Aanvankelijk alleen voor de donateurs van de toenmalige stichting van het gelijknamige ecologische project in Boxtel. Later kwam het tijdschrift ook in de losse verkoop, als hèt blad over duurzame leefstijlen en technieken. Nu kan iedereen ze thuis stuk voor stuk doorlezen via www.dekleineaarde.nl en de knop ‘Archief’.

Geheel doorzoekbaar

De digitalisering was een lang gekoesterde wens van oud-medewerker Jan Juffermans. Dit plan werd ook financieel mogelijk toen er van een voormalige donateur een ruime schenking binnen kwam bij de vereniging Kleine Aarde Netwerk (KAN). Deze vereniging zet zich sinds 2017 o.a. in voor behoud van het duurzame gedachtegoed van De Kleine Aarde. Als voorbeeld diende het doorzoeksysteem van de Koninklijke Bibliotheek genaamd Delpher. In een samenwerking van KAN, Stichting De Kleine Aarde en webontwikkelaar Eugene Broeren (2nFuse) kon de hele serie heel praktisch doorzoekbaar gemaakt worden. Met een zoekwoord worden alle pagina’s daarna direct getoond.

Waardevolle informatie

Het tijdschrift schreef over landbouw en voeding, energie en grondstoffen, bouwen en wonen, verkeer en vervoer, hergebruik en recycling, economie en filosofie. ‘Ze zijn leuker, informatiever en indrukwekkender dan ik had verwacht!’ zei kunstenaar Matthijs Bosman, tijdelijk betrokken bij De Kleine Aarde, toen hij de nummers digitaal doorbladerde. Hij is nu van plan dit digitale archief te koppelen aan zijn vitrines met 'gevonden' historische voorwerpen op De Kleine Aarde.

Uitzondering op de regel

Veel van de idealen van De Kleine Aarde zijn intussen in de praktijk tot uitvoering gekomen, zoals duurzaam bouwen, de fietskar en de kringloop-economie. Er is één uitzondering op die regel. Dat is hout stoken. In de eerste tijdschriftnummers is te lezen dat een houtkachel als een aangenaam alternatief werd gezien voor het gebruik van gas, olie en kolen. Maar door voortschrijdend inzicht en onderzoek kwam daar rond de eeuwwisseling een einde aan. Op een conferentie in Hannover in 1997 werd door de Wereldgezondheidsorganisatie bekend gemaakt dat bij het verbranden van hout veel gevaarlijk fijnstof vrijkomt. En de laatste jaren is door onderzoek duidelijk geworden dat hout stoken zelfs nog meer CO2 uitstoot dan kolen. Vanwege de klimaatontwrichting en de massale kap van bomen in binnen- en buitenland, voor pelletkachels en biomassacentrales, wordt over dat vraagstuk nu volop gepubliceerd en gediscussieerd.

Maatschappelijke incubatietijd

Verrassend actuele thema’s en duurzame ideeën werden zo’n 20 tot bijna 40 jaar geleden al beschreven in het tijdschrift. Zo ging het vanaf het begin over biologische landbouw, regionale productie, maar ook over minder vlees, wind- en zonne-energie, hergebruik (de eerste kringloopwinkel werd in 1979 op het terrein geopend), het Kringloophuis als eerste voorbeeld van duurzaam bouwen, en bijvoorbeeld ook over reizen zonder te vliegen. Vaak blijken voorgestelde oplossingen pas veel later serieus te worden opgepakt. De ‘maatschappelijke incubatietijd’ werd dat eerder door Jan Juffermans genoemd. In de digitaal beschikbare nummers van het tijdschrift kan nu iedereen al die ontwikkelingen lezen en door de tijd volgen. En wellicht nog nieuwe ideeën opdoen.